همدان
Hamedam

یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی همدان، شهر تاریخی هگمتانه است که بنا به اظهار باستان شناسان حدود 3000 سال پیش در تپه هگمتانه با مساحت 30000 هکتار که شهرت وسیع‌ترین تپه تاریخی ایران را ازآن خود کرده، تاسیس شده است. این جاذبه شگفت‌انگیز علاوه بر معماری باشکوه و بی‌بدیلی که دارد یادگاری کهن از گذر زمان را نیز در دل خود جا داده است. برخی شواهد تاریخی نشان از وجود کاخ‌ها و عمارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی عظیم و متعلق به حکومت هخامنشیان و مادها و نیز آثار باستانی از جمله لوح‌های زرین حکاکی شده با خط میخی، جام های طلا، ظروف نقره، ستون سنگی که در موزه آثار باستانی این شهر نگهداری می‌شود دارد. نا گفته نماند که کلیسای گریگوری استفان از دیگر دیدنی های این شهر پرقدمت و واقع در شرق تپه هگمتانه از دیگر جاذبه های این مکان به شمار می‌رود.

اگر از آن دسته از گردشگران علاقمند به تاریخ کهن این سرزمین هستید بازدید از گنبد علویان، از مهمترین جاهای دیدنی همدان، را به شما توصیه می‌کنیم. این گنبد که به عنوان یکی از معروف‌ترین شاهکارهای معماری بعد از اسلام به شمار می‌رود متعلق به دوران سلجوقیان بوده که از آغاز توسط علویان به عنوان مسجد به کار می‌رفته است که پس از آن به دلیل ساخت یک سرداب در قسمت زیرین این بنا به مقبره خاندان علویان بدل گشت. تزئینات داخلی منحصر به فرد، گچ‌بری‌های بسیار زیبا، کتیبه‌های باستانی، طاق‌نماها و همچنین وجود نمادهایی از اندیشه‌های گوناگون در طول تاریخ که از ابتدای ساخت تا حتی مرَمت این بنا به کار رفته است را می‌توان از جمله شگفتی‌های معماری آن و دلیل محبوبیت این جاذبه تاریخی برشمرد.

یکی دیگر از جاهای دیدنی همدان، حمام قلعه است که به دلیل دارا بودن معماری چشمگیر و بی بدیلش شهرت یکی از زیباترین حمام های تاریخی ایران را از آن خود کرده است. بنای این حمام دارای سبکی تلفیقی از معماری ایرانی و اسلامی است و دارای سردری زیبا و متعلق به دوران قاجار، ستون‌های سنگی و طاق‌نماهای قوس جناغی است. پس از ورود به این حمام و گذر از هشتی در ورودی می‌توان شاهد هر یک از قسمت‌های آن از جمله راهرو، سربینه حمام، مجسمه پاچال، حمام گرم و حمام سرد و مجسمه‌های جالبی بود که همگی به گونه ای روایتگر بخشی از تاریخ زندگی و آداب پیشینیان این شهر بوده و هستند. گفتنی است که این حمام در حال حاضر به عنوان موزه مردم شناسی و سفره‌خانه سنتی به کار می‌رود. با بازدید از این مکان می‌توانید با یک تیر چند نشان بزنید: هم با دیدن یکی از زیباترین بناهای تاریخی گشتی در دل تاریخ بزنید، با لباس های سنَتی عکس یادگاری بگیرید و هم لذت خوردن یک غذای لذیذ را با موسیقی دلنشین در فضایی خاص و منحصربه فرد تجربه کنید

مجسمه شیر سنگی که برخی آن را سنگ شیر نیز می‌نامند با قدمتی بیش از 2000 سال به عنوان یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های همدان به شمار می‌رود. برخی باستان شناسان در خصوص اصالت این مجسمه بر این باورند که شیوه حجاری آن و همچنین کشف یک تابوت سنگی درهمان مکان نشان از تاریخ دوران اشکانیان دارد و برخی آن را متعلق به دوران مادها می‌دانند. جالب است بدانید که برخی از مادها این مجسمه ها را که به صورت قرینه در دروازه شهر قرار داده بودند دافع بلا و مصیبت تلقی می‌کردند.

در فاصله اندکی از آبشار و تله کابین گنج نامه و 5 کیلومتری همدان، دقیقا در دهکده فرهنگی، ورزشی و توریستی گنج نامه، کتیبه های به جا مانده از دوران هخامنشی با قدمت 2500 سال توجه آن دسته از دوستداران تاریخ و قدمت این سرزمین را به سوی خود جلب می‌کنند. این کتیبه‌های حکاکی شده بر دل یکی از صخره‌های الوند به زبان های عیلامی، پارسی باستان و بابلی نو رازی نهان از قلب تاریخ را با خود به همراه دارند که شاید دلیل نام گذاری گنج نامه همین بوده باشد. ناگفته نماند که برخی دیگر به دلیل جنگاوری پادشاهان آن زمان، این اثر تاریخی را جنگنامه نام نهاده اند. در سفر به همدان بازدید از این جاذبه باستانی و فرصت بهره مند شدن از جاذبه های تفریحی و ورزشی مجاور آن را از دست ندهید.

گردشگران عزیز! در سفر به همدان، مهد تمدن ایران زمین و بازدید از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این شهر، لذت تجربه یک تفریح تمام عیار را در مجتمع تفریحی رنگین کمان از دست ندهید، به خصوص اگر علاقمند به افزایش آدرنالین خونتان هستید! این مجتمع تفریحی زیبا دارای بزرگ‌ترین شهربازی سرپوشیده غرب کشور با مساحت 25000 متر مربع، مرکز خرید، رستوران و فست فود است که در آن برای تمامی گروه‌های سنی بازی و سرگرمی‌های متنوعی را در نظر گرفته شده است. مجموعه رنگین کمان که یکی از پرطرفدارترین جاهای تفریحی همدان برای گردشگران و بومیان این شهر به شمار می‌رود در سال 1292 افتتاح شده و شامل دو بخش سرباز و سرپوشیده و بازی و سرگرمی‌هایی از قبیل خانه شادی، مجموعه تیراندازی، سرسره بادی، قطار کودک، ترن هوایی مخصوص کودکان و بزرگسالان، کشتی کودک، صخره‌نوردی، سینمای چند بعدی، بولینگ، جامپینگ، سقوط آزاد(با رعایت اصول ایمنی و دارای ارتفاع مناسب)، بازی‌های کامپیوتری برای انواع گروه سنی از کودک گرفته تا بزرگسال، تاب پرنده، تکان دهنده، هلی کوپتر 4 کابینه و ماشین برقی مخصوص کودکان. در این مجموعه بی‌نظیر هم می‌توانید اوج هیجان و شادی را تجربه کنید، هم از فروشگاه‌های آن خرید و دیدن و هم خود را به یک وعده غذایی یا میان وعده خوشمزه و دلچسب دعوت کنید.

پارک مردم بزرگ ترین و قدیمی ترین پارک و شهربازی همدان در مجاورت دانشگاه بوعلی سیناست و دارای تفریح و سرگرمی های متعددی که جان می دهد برای لذت بردن از هیجانی شاد و بی نظیر. نام دیگر این پارک لونا است. شاید برایتان جالب باشید که بدانید لونا در زبان فرانسه به معنی مردم است و دلیل نام گذاری آن هم قرار گرفتن این پارک در کنار دانشگاه بوعلی سیناست که زمانی به عنوان دانشگاه مشترک ایران و فرانسه به شمار می‌رفته است. این پارک زیبا با 15 هکتار مساحت دارای فضای سبز بسیار زیبایی است که وجود آلاچیق و امکانات رفاهی مناسب، این مکان را به یکی از پارک‌های پرطرفدار همدان برای خانواده‌ها تبدیل کرده است. چرخ و فلک، قطار کودک، ماشین برقی، کشتی صبا، ترامپولین (جامپینگ)، فریزبی، ترن، آفتاب مهتاب از پرطرفدارترین تفریح و سرگرمی‌های این پارک هستند که در دیگر پارک های همدان کمتر دیده می‌شود.

پ.ن: فریزبی یک صفحه دایره شکل از جنس پلاستیک است که پس از پرتاب دارای قابلیت پروازمی‌باشد. دیسک پرنده نام دیگر آن است.

به جرات می‌توان گفت که مجتمع تفریحی عباس آباد همدان واقع در دامنه کوهستان الوند و تپه عباس آباد به عنوان یکی از بهترین جاهای تفریحی همدان و نگین گردشگری این شهر به شمار می‌رود. امکانات رفاهی و تفریحی، انواع جاذبه‌های گردشگری اعم از تاریخی، طبیعی و تفریحی، اقامتگاه‌های مختلف، رستوران، کافی شاپ، فست فود، پارکینگ، نمازخانه و سوغات سرا، همه و همه را می‌توانید یک جا در این مجتمع ببینید و از بازدید هر یک نهایت لذت را ببرید. چه از این بهتر؟! و اما، شهربازی این مجتمع که به حق یکی از بهترین و پرطرفدارترین شهربازی‌های همدان است علاوه بر محیطی زیبا و شیک دارای امکانات تفریحی متنوعی است از قبیل سرسره بادی، ماشین های کوبنده، کفگرد کودک، استخر توپ، کشتی 40 نفره و بسیاری دیگر از سرگرمی های مفرَح باب دل کودکان، نوجوانان و جوانان. بادتان باشد در سفر به همدان این فرصت تفریحی بی نظیر را از دست ندهید.

در صورتیکه علاقمند به دیدن حیات وحش و دنیای پررمز و راز حیوانات هستید حیف است که به غار علیصدر بروید و در ادامه مسیر به دهکده طبیعت کبودرآهنگ سر نزنید. این باغ وحش در فاصله 5 دقیقه ای غار واقع شده است که در آن 229 خزنده، پستاندار و پرنده در قالب 38 گونه جانوری وجود دارند که شامل شش گونه خزنده، 17 گونه پستاندار و 15 گونه از پرندگان آبزی، خشک زی و کنار آبزی هستند. این مکان می‌تواند برای کودکاان و نوجوانان نیز از جذابیت خاصی برخوردار باشد. چرا که علاوه بر دیگر حیوانات شاید دیدن گونه‌های خاصی نظیر راکون، مارال، لاما، گوزن زرد، طاووس فلامینگو، شیر آفریقایی، قوی فریاد کش، انواع عقاب، مار آتشی، اگوان، ردتیل جالب باشد. دهکده طبیعت کبودرآهنگ یکی از بهترین جاهای تفریحی همدان برای علاقه‌مندان به زیست‌شناسی و گونه‌های مختلف جانوری است.

همدان تمام جاذبه هایش زیباست. از یادگارهای به جا مانده از تاریخی پرشکوه و غرور آفرین گرفته تا دشت، دمن، دره، آبشار و جنگل‌های زیبا، سرسبز و بکرش. در این میان اما سپیدی رویایی کوه‌هایش چنان منظره تماشایی و روح نوازی دارد که تعداد بسیار زیادی از گردشگران و بومیان علاقمند به تفریحات زمستانی را روانه کوهستان و پیست اسکی وسیع و تماشایی این شهر می‌کند. پیست تاریک دره که برخی آن را پیست الوند نیز می‌نامند به عنوان سومین پیست برتر کشور شناخته شده است. این پیست در دامنه کوه الوند، 10 کیلومتری جنوب غرب جاده گنج نامه واقع شده که از سال 1364 به صورت دائم فعال است. تاریک دره یا همان الوند دارای 4 کیلومتر طول و 25 درصد شیب است که با وجود امتیازهای فوق العاده ای از قبیل انواع تجهیزات پناهگاهی، مدرسه و مربی اسکی، امکان اجاره وسایل اسکی برای آن دسته از افرادی که این تجهیزات را به همراه ندارند، مهمانسرا، سالن اجتماعات رستوران، 3 دستگاه بالابر، تله سیژ، تله اسکی، برق اضطراری و مهم‌تر از همه خوش مسیر و نزدیک بودنش به شهر مورد استقبال بسیاری از اسکی بازان حرفه ای و آماتور قرار گرفته است. پیست اسکی چهار فصل تاریک دره از آذر تا فروردین ماه با گنجایش 500 نفر آماده میزبانی از اسکی بازان روی برف و بقیه ماه های سال را پذیرای علاقمندان به اسکی روی چمن است. دوستداران تفریح و هیجان همیشه از میان جاهای تفریحی همدان اینجا را انتخاب می‌کنند.

در صورتیکه تمایل دارید تفریح، نشاط و هیجان را همه با هم در محیطی زیبا و دارای چشم اندازهای بی بدیل در مناظر اطراف دره عباس آباد و مجموعه گنج نامه همدان تجربه کنید حتما سری به سورتمه گنج نامه این شهر بزنید. این سورتمه که طولانی‌ترین و سریع‌ترین سورتمه کشور است دارای مسیر 1150 متر می‌باشد که با سرعت 45 کیلومتر در ساعت از دامنه کوهستان زیبای الوند در میان دره‌های سرسبز عباس آباد، سنگ ها، صخره‌ها و طبیعت ناب اطراف می‌گذرد و لذت تفریحی مهیج، لذت بخش و به یادماندنی از سفر به همدان را برایتان رقم می‌زند. سورتمه گنجنامه همواره یکی از لذت‌بخش‌ترین جاهای تفریحی همدان از نظر گردشگران بوده است.

جاهای تفریحی همدان در گنجنامه هنوز تمام نشده! اگر تمایل دارید دقایقی را با آرامش بر فراز کوه الوند نظاره‌گر چشم اندازهای زیبای گوشه ای از شهر زیبای همدان باشید حتما این سفر رویایی را در تله کابین گنج نامه تجربه کنید. این تله کابین که معروف به یکی از بهترین و معروف‌ترین تله کابین های کشور است در مجموعه تفریحی توریستی گنج نامه و در مجاورت آبشار زیبا و کتیبه تاریخی گنج نامه قرار دارد. طول و ارتفاع این تله کابین به ترتیب 3400 و 800 متر می‌باشد که دارای 35 کابین معمولی و VIP و دو ایستگاه گنج نامه و دشت میشان است. فاصله بین این دو ایستگاه 15 دقیقه است. تصور کنید! یک سفر چند دقیقه ای اما بی نظیر و متفاوت! تجربه پاکی و خنکای هوای کوهستان و تماشای هر آنچه زیباییست بر فراز آسمان آبی ... بعد از رسیدن به ایستگاه میشان 1 ساعت فرصت دارید تا نهایت استفاده را از طبیعت بکر و دل انگیز، نهرهای پرآب و خنک، اندکی استراحت در زیر سایه سار درختان سرسبز این دست بهشت گونه داشته باشید. در پایان خوب است که بدانید تله کابین گنج نامه دارای سیستم ایمنی دبل چک و تنها تله کابین دارای فراز و فرود در کشور است. بنابراین می توانید با خیالی آسوده در سفر کوتاهتان با این تله کابین به تماشای جلوه های دل نواز اطراف و مهم تر از همه طبیعت بی‌نظیر دشت میشان بپردازید.

پارک جنگلی کمربسته یکی از پرطرفدارترین تفرجگاه‌های مردم تویسرکان و مسافرانی است که به این شهر و استان همدان سفر می‌کنند. این پارک در کنار بستر رودخانه و دره ای بسیار زیبا و باصفا قرار دارد که به دلیل طبیعتی زیبا و در عین حال منحصر به فرد به یکی از معروف‌ترین پارک‌های این شهر تبدیل شده است. یکی از بارزترین جلوه‌های طبیعت این پارک شش اصله درخت چنار کمر بسته است که درمیان یک محور دایره شکل به قطر 3 متر در کنار هم روییده اند. ارتفاع این درختان سر به فلک کشیده حدود 30 متر است که به عنوان یکی از جاذبه های جالب و بی نظیر این پارک به شمار می‌روند.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید اولین و قدیمی‌ترین پارک کشور در کجا واقع شده است. پارک سیفیه که برخی آن را باغ تاریخی سیفیه نیز می‌نامند در سال 1304 هجری شمسی به دستور یکی از نوادگان فتحعلی شاه به نام سیف الدوله و توسط مهندسان و طراحان ایتالیایی در شهر ملایر ساخته شد. این پارک با مساحت 10 هکتار در ابتدا مکانی بود برای تفریح و استراحت خاندان سلطنتی قاجار که بعدها در اختیار عموم مردم قرار گرفت. طبیعت زیبا، درختان کهنسال چنار، سایه سارهای خنک و دلچسب برای استراحت مسافران و گردشگران، جنگل مصنوعی بر روی تپه، چندین حوضچه و آبنماهای زیبا، دو استخر، یک مسجد و عمارت یه یادگار مانده از دوران قاجار آن را به یکی از محبوب‌ترین تفرجگاه‌های شهر ملایر و از معروفترین پارک های همدان تبدیل کرده است. ناگفته نماند که مقبره سیف الدوله نیز در این پارک قرار دارد. میراث فرهنگی کشورمان در سال 1384 پارک سیفیه را با عنوان باغ ایرانی در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رساند. بنابراین این پارک علاوه بر اینکه یکی از جاهای تفریحی همدان باشد، یک مکان تاریخی نیز هست.

یک دیگر از جاذبه های گردشگری شهر همدان باغ ایرانی است که به دلیل طبیعت زیبا و چهار فصلش به عنوان یکی از تفرجگاه های محبوب بومیان این شهر و نیز گردشگران داخلی و خارجی به شمار می‌رود. حکمتی نام دیگر این باغ است. باغ ایرانی با مساحت 3.5 هکتار دارای انواع گیاهان بومی استان همدان، گل‌های رنگارنگ، ساختمانی زیبا و باستانی، استخر روباز و آب نماهای الهام گرفته از باغ فین کاشان، نورپردازی‌های خاص در فضای سبز و محیطی آرامبخش و جذاب است که همگی این موارد تلفیقی از اصالت و زیبایی طبیعت را به این باغ بخشیده است. اگر از آن دسته از گردشگران علاقمند به تفریحاتی اینچنینی هستید در سفر به همدان می‌توانید چند ساعتی را غرق در آرامش و سکوت از این باغ زیبا دیدن و لذت یک تفریح به یاد ماندنی را در خاطرات سفرتان ثبت کنید.

هر جا سخن از سوغات همدان است نام انگشت پیچ می‌درخشد! هر کس به همدان سفر می‌کند حتما انگشت پیچ شیرین آن را امتحان کرده است. انگشت پیچ یا عسل سفید را از ترکیب سفیده تخم مرغ ، گزانگبین، شکر و آب تهیه می‌کنند و آن قدر هم می‌زنند تا سفت شده و حالتی مانند عسل به خود بگیرد. انگشت پیچ را می‌توانید دور انگشت بپیچید و میل کنید. برای همین است که کودکان عاشق مدل خوردن آن هستند! شاید برایتان جالب باشد بدانید انگشت پیچ دارویی هم داریم. مثلا انگشت پیچ مرمکی که از ترکیب عسل و مر(نوعی سقز طبیعی) درست شده و برای درمان سرفه‌های مزمن استفاده می‌شود.

یادتان هست گفتیم انگشت پیچ را با سفیده تخم مرغ درست می‌کنند؟ زرده همان تخم‌مرغ را می‌کنند حلوا زرده! حلوا زرده دسر مقوی و محبوب همدانی‌ها در ماه مبارک رمضان است. این حلوای خوشمزه از ترکیب زرده تخم مرغ، شکر، گلاب، روغن یا کره و زعفران تهیه می‌شود که گاهی برای خوش عطر شدن هل نیز به آن اضافه می‌کنند. در نهایت با خلال پسته و بادام و دارچین آن را تزئین کرده و زینت‌بخش سفره رنگین می‌کنند.

باسلوق ریشه ترکی دارد اما در همدان به عنوان یک سوغاتی معروف و پرطرفدار شناخته شده است. نکته جالب توجه در مورد باسلوق این است آماده‌سازی آن در چند مرحله و چند ماه طول می‌کشد! برای همین آن را در آذرماه تهیه می‌کنند تا برای عید آماده شود. به این ترتیب که مغز بادام یا هسته زردآلو را با شیره انگور و نشاسته می‌جوشانند و با نخ آویزان می‌کنند. سپس در جعبه‌های چوبی یا ظروف سفالی می‌چینند تا شکرک آورده و آماده مصرف شود. این سوغاتی خوشمزه همدان را حتما در سفر به همدان امتحان کنید.

چیزی که این روزها فراوان است عسل تقلبی! در همدان اما می‌توانید عسل اصل و طبیعی پیدا کنید. همدان از لحاظ موقعیت جغرافیایی خود بهترین مکان برای پرورش زنبور عسل است. چرا که در دامنه‌های کوه الوند واقع شده و آب شدن ذره ذره برفهای کوه موجب رشد گیاهان تازه مثل گون سفید، رازیانه، بابونه سفید، افرا، اقاقیا، شبدر، گل قاصدك، نارون، صنوبر، سنجد، آویشن، بیدمشك و آفتابگردان در تمام فصول سال می‌شود. این گیاهان برای تغذیه زنبورعسل بسیار مناسب هستند برای همین زنبورداری از فعالیت‌های پررونق اقتصادی همدان شده و عسل ارگانیک همدان در سطح کشور و حتی جهان نمونه است. پس اگر برای گردش به همدان رفتید بد نیست عسل سالانه مورد نیاز خود را هم از همانجا تهیه کرده و نوش جان کنید یا آن را به عنوان سوغات همدان برای عزیزان خود ببرید.

شیره انگور یا دوشاب یکی دیگر از سوغاتی‌های همدان است که هم خوشمزه بوده و در پخت غذا و شیرینی استفاده می‌شود و هم خواص دارویی بی‌نظیری دارد. شیره انگور یا دوشاب مرغوب را باید از شهر ملایرِ همدان تهیه کنید. دوشاب ملایر شهرتی جهانی داشته و به خارج از کشور نیز صادر می‌شود. حیف است به استان همدان سفر کنید و شیره انگور ارگانیک و درجه یک آن را با خود نبرید! پاییز که از راه می‌رسد حال و هوای ملایر چیز دیگری است! فصل برداشت انگور و تهیه کشمش و شیره انگور. شهر ملایر قطب تولید شیره انگور همدانی است که به دو روش سنتی و صنعتی آن را تولید می‌کند. شیره انگور علاوه بر مصرف خوراکی در طب سنتی نیز جایگاه ویژه‌ای داشته و از خواص فراوانی برخوردار است:

• برطرف کردن ضعف عمومی بدن
• درمان یرقان
• بهبود لک و جای جوش
• خونساز
• پاکسازی کبد
• برطرف کردن التهابات و گرفتگی گلو
• منظم کننده تپش قلب

نان کماج یک خوشمزه دیگر همدانی است که بدون امتحان کردن آن نباید به شهر خود بازگردید! مواد اصلی این نان سنتی آرد، شکر، تخم مرغ، ماست، زعفران و شیر است که طعم جدیدی به ما می‌دهد. اگر طرز تهیه نان کماج اصیل همدانی را یاد بگیرید می‌توانید این سوغاتی بی‌نظیر را خود نیز در خانه تهیه کنید.

برساق نوع دیگری از نان است که در فهرست سوغاتی‌های خوشمزه همدان قرار دارد. برساق را از ترکیب آرد، تخم مرغ، شکر، روغن جامد، نمک، زردچوبه و شیر به شکل خمیر درست کرده و سپس در روغن فراوان سرخ می‌کنند. برساق پای ثابت سفره صبحانه همدانی‌ها است. روش تهیه این نان نیز بسیار ساده است و می‌توانید در منزل تهیه کرده و نوش جان کنید.

چـــای بغدادی برعکس نامش نه چای است و نه بغدادی! بلکه یک شیرینی پرملات و مقوی همدانی است که همراه چای میل می‌کنند! چای بغدادی یک خوراکی خوشمزه همدانی پر از گیاهان و عرقیات دارویی و زنجبیل و دارچین و هل و میخک است. بهتر است این شیرینی خوشمزه همدانی را در روزهای سرد زمستانی به همراه چای میل کنید که تا عمق وجودتان را گرم کند. از خواص دارویی چای بغدادی حرفها گفته شده! از جمله خواص آن عبارتند از:

• کاهش وزن
• کنترل قند خون
• بهبود هضم غذا
• از بین بردن استرس
• کاهش درد معده
• از بین بردن دردهای قاعدگی بانوان

هر شیرینی یا نان سنتی را می‌توان در شهرهای دیگر هم پیدا کرد اما خمیر صنل فقط و فقط در نهاوندِ همدان تهیه می‌شود. راز این خمیر بی‌مانند نسل به نسل در میان نهاوندیها گشته و تا امروز نیز توسط قنادهای قدیمی و اصیل این شهر درست می‌شود. مواد تشکیل‌ دهنده خمیرصنل آرد بوداده، روغن، شکر، بیسکویت، زنجبیل، جوز هندی و دارچین است. همه این مواد در یک دستگاه مخصوص مخلوط شده و سپس به شکل خمیرهای استوانه‌ای برش می‌خورد. نام خمیر صنل از یکی از ادویه‌های به کار رفته در آن به نام پودر چوب صندل گرفته شده است.

هنوز نان‌های خوشمزه همدانی تمام نشده! نان شیرمال یکی دیگر از این نان‌های سنتی است که ثبت ملی شده است. مواد اصلی نان شیرمال آرد گندم و روغن و شیر است. نان شیرمال و کماج همدانی خیلی به هم شبیه هستند اما یک تفاوت خیلی بزرگ دارند. در پخت نان شیرمال از ماست استفاده نمی‌کنند در حالی که ماست از مواد اصلی در پخت کماج است. خوردن نان شیرمال تازه و داغ به همراه یک لیوان شیر گرم در یک عصر دل‌انگیز، یکی از تجربه‌های فراموش‌نشدنی شما در سفر به همدان خواهد شد. مضاف بر اینکه بهترین سوغات همدان و یادگار سفر شما خواهد شد.

وقت آن رسیده که از هنرمندان همدان حرف بزنیم. از مبل ملایر و سفال لالجین و چوب تویسرکان و گلیم نهاوند بگوییم. بسیاری از محصولات هنری همدان شهرتی جهانی دارند و فقط در این خطه یافت می‌شوند. همدان یکی از باستانی‌ترین شهرهای ایران است. بدیهی است که هنرهای باستانی هنوز هم در این استان رواج داشته باشند. هنرهایی که شاید در شهرهای دیگر کمتر شناخته شوند اما در همدان و شهرهای کوچک اما پرتلاش اطراف آن، این هنرها هنوز هم زنده هستند و انسان خسته از شلوغی زندگی مدرن را به خود فرامیخوانند. با ما باشید تا در بازارهای سنتی این شهر قدم بزنیم و وارد دنیای هنر و صنایع دستی همدان باستانی چندهزارساله شویم.

لالجین یک شهر تاریخی و مرکز سفال در ایران است. بیش از 900 واحد کوچک و بزرگ در این شهر در زمینه تولید و فروش سفال و سرامیک فعالیت دارند. سفالگری یکی از رشته‌های مهم صنایع دستی در استان همدان است و شهر لالجینِ همدان با پیشینه سفالگری هفت هزارساله به عنوان پایتخت سفال ایران شناخته می‌شود. همچنین در اردیبهشت 1395 بر اساس اعلام رسمی شورای جهانی صنایع دستی، شهر لالجین به عنوان شهر جهانی سفال به ثبت سازمان جهانی یونسکو رسید! هرچند این ظروف زیبا را به عنوان سفال همدان نیز می‌شناسند.
شهرت سفال لالجین تنها مربوط به الان نیست! حفاری‌های انجام شده در تپه باستانی هگمتانه و کوزه‌های سفالی به دست آمده نشان داده سفالگری در لالجین قدمتی حدود 7500 ساله دارد. سفالگری در لالجین چیزی فراتر از یک شغل و منبع درآمد است و در روح و جان مردمش ریشه دوانده است. عشق و طبع لطیف سفالگر در سفال‌های لالجینی در همان نگاه اول قابل تشخیص است. همین است که سفال همدان مهمترین صنایع دستی همدان شده است.
همه اینها را گفتیم تا بگوییم در سفر به همدان سفال لالجین یا به قولی سفال همدان را فراموش نکنید. حتی اگر یک روز از سفر خود را برای بازدید از لالجین و شگفتی‌هایش اختصاص دهید قطعا پشیمان نخواهید شد. تقریبا همه مردم این شهر در گوشه و کنار آن در حال سفالگری هستند. این تجربه‌ای است که هیچ جای دیگر ایران درک نخواهید کرد. بوی خاک رس در کارگاه‌های سفال‌گری نه ‌تنها آزاردهنده نیست بلکه نفس کشیدن در کارگاه‌های تولیدی سفال بسیار دل‌نشین است که همین امر سبب می‌شود تولیدکنندگان و فعالان این عرصه هیچ‌گاه علاقه‌ای به بازنشستگی و دست از کار کشیدن ندارند.

بد نیست بدانید لالجین تنها به سفال‌های چشم نوازش مشهور نیست بلکه دیزی لالجین که در ظروف سفالی به عمل می‌آید یکی از جاذبه‌های خوشمزه و جذاب لالجین است! خوشمزگی دیزی آنجا به کنار، بازی رنگ و لعاب آبگوشت قرمز و چرب و چیلی در آبی سفالی، خاصه اگر یک پارچ دوغ هم کنارش باشد غوغا می‌کند! اگر به لالجین رفتید چاره‌ای ندارید جز اینکه برای صرف ناهار سراغ دیزی لالجین در یک سفره‌خانه سنتی بروید و با طعم فوق‌العاده آن در ظروف سفالی خاطره‌ای بی‌نظیر برای خود ثبت کنید. عکس از سفره یادتان نرود!.

هنرهای تزئین روی چوب در همدان مثل خراطی، معرق و منبت‌کاری جز هنرهای تخصصی و مهم این استان هستند. در این میان مبل ملایر نقطه اوج تجلی همه این هنرهاست. منبت‌کاری یک هنر بسیار قدیمی و چندهزارساله در ایران است و امروزه تنها ملایر این هنر قدیمی را پاس داشته و در بیش از 4000 کارگاه صنایع چوبی، هنر منبت را دنبال می‌کند.
مبل ملایر صرفا کاربردی نیست. بلکه نماینده هنر باستانی ایرانی است که در ملایر هنوز هم نفس می‌کشد. وجود 75 کارگاه بزرگ مبل‌سازی در «شهرک صنعتی خوشه مبل و منبت» در ملایر گواه این ادعاست. جوانان و هنرمندان شاغل در این کارگاهها نه فقط برای کسب درآمد بلکه با عشق این کار را انجام می‌دهند. یکی از دلایل جذابیت همیشگی مبل ملایر همین عشق استادکاران آن است. مبل ملایر را می‌توان کاربردی‌ترین صنایع دستی همدان دانست.
پیشنهاد می‌کنیم حتی اگر قصد خرید مبل ملایر را ندارید، از کارگاههای جالب و مراحل انجام هنر منبت روی قسمتهای مختلف آن بازدید کنید. حیف است این تجربه بزرگ و دوست داشتنی را که فقط در این منطقه امکانپذیر است از دست بدهید.

شگفتی‌های شهر کوچک اما پررونق ملایر تمامی ندارند! مرواربافی هنر قدیمی دیگری است که در این منطقه رواج دارد. مروار یا سرخ بید یکی از 17 نوع بید در جهان است. مرکز اصلی مرواربافی همدان در شهر ملایر و روستاهای اطراف آن است و روستای داویجان در این بین پرچم‌دار مرواربافی در همدان و حتی در کل ایران است و در رشته مرواربافی به عنوان روستای ملی به ثبت رسیده است.
ترکه مروار در اطراف ملایر می‌روید و نوع مرغوب آن رنگ زرد مایل به طلایی دارد. مروار طی فرآیندی نرم شده و به عنوان ماده اولیه در ساخت محصولات حصیری مثل سبد، کلاه، ظرف میوه، جالیوانی، مبل، میز و صندلی به کار می‌رود. این حصیری‌های زیبا به عراق، ارمنستان،
ترکیه و آذربایجان هم صادر می‌شوند. بهتر است ما نیز به عنوان یک ایرانی جا نمانیم و سبدهای متنوع بزرگ و کوچک مرواربافی را به عنوان سوغات همدان و یک هنر اصیل و ارزشمند با خود به یادگار ببریم.

گلیم را شاید همه جا ببینید اما گلیم نهاوند چیز دیگریست! هنوز هم شغل اصلی بسیاری از بانوان عشایر در منطقه نهاوند گلیم بافی است. هنر دست این بانوان اصیل از جمله سوغات مشهور همدان است که شهرتی جهانی دارد. تحول در طرح، رنگ و نوع بافت گلیم‌های نهاوندی در سالهای اخیر طرفداران آن را بیشتر کرده است. به خصوص اینکه علاوه بر زیرانداز مصارف دیگری چون کوسن مبل، رومیزی، کیف و کفش نیز پیدا کرده است.
فرش دستباف نهاوند نیز از صنایع دستی مهم استان همدان است که بخش اعظمی از صادرات فرش ایران را به دوش می‌کشد. فرش نهاوند از قدیم‌الایام زینت‌بخش کاخ پادشاهان ایرانی بوده و امروزه نیز با همان کیفیت بافته می‌شود. عشوند، گل حیدر و لچک سفید از محبوب‌ترین طرح‌های فرش دستباف نهاوندی در بازار ایران هستند.

هنر آبگینه یا شیشه‌گری، هنر باستانی دیگری است که طبیعتا منطقه تاریخی همدان از دیرباز پرچم‌دار آن بوده است. موزه آبگینه تهران پر است از آثار باستانی شیشه‌ای که در همدان پیدا شده‌اند. ظروف شیشه‌ای سوغاتی دیگر همدانی است که به خاطر زیبایی و قیمت مناسبش با اقبال عمومی مواجه شده است. نکته جالب توجه در مورد شیشه‌گری در همدان سنتی بودن آن است. بدین گونه که با دمیدن هوا درون شیشه مذاب شکل می‌گیرد.
البته که شیشه‌گری مدرن و صنعتی نیز در این شهر جای خود را باز کرده و تبدیل به یکی از صنایع مهم شده است اما گردشگران در همدان دنبال ظروف شیشه‌ای هستند که با روش سنتی تولید شده‌اند. این ظروف زیبا در اندازه‌ها و رنگ‌ها و طرح‌های بسیار متنوعی در بازارهای همدان دلبری می‌کنند. به طوری که کمتر گردشگری می‌تواند از خرید آنها چشم‌پوشی کند.

آش برنج همدان یک غذای کامل و مقوی است که در عین حال مواد تشکیل دهنده آن ساده و در دسترس است. این آش از برنج، گیشنیز، عدس و آب قلم درست شده و در سرمای زمستان موجب افزایش ایمنی بدن می‌شود. آش برنج از غذاهای همدان است که علاوه بر خوشمزگی، انرژی‌زا بوده و به راحتی قابل هضم است.

آش بادمجان غذای محلی ملایری بوده و ترکیب خوشمزه‌ای از پروتئین گیاهی و حیوانی است. بادمجان، گوشت دنده گوسفند، بلغور گندم و لوبیا مواد اصلی این آش مغزی هستند. آش بادمجان غذای محلی خیلی از شهرهای ایران است اما شهر ملایر را خواستگاه اصلی این غذای خوش طعم می‌دانند. اگر در سفر خود به همدان سری هم به ملایر زدید حتما آش بادمجان آن را امتحان کنید.

آش بادمجان غذای محلی ملایری بوده و ترکیب خوشمزه‌ای از پروتئین گیاهی و حیوانی است. بادمجان، گوشت دنده گوسفند، بلغور گندم و لوبیا مواد اصلی این آش مغزی هستند. آش بادمجان غذای محلی خیلی از شهرهای ایران است اما شهر ملایر را خواستگاه اصلی این غذای خوش طعم می‌دانند. اگر در سفر خود به همدان سری هم به ملایر زدید حتما آش بادمجان آن را امتحان کنید.

آش خشکبار یکی از غذاهای محلی همدان است که ارزش غذایی بسیار بالایی دارد. ترکیبات جذاب این آش برگه زردآلو، برگه هلو، آلبالوخشکه، آلوی ترش، حبوبات، گوشت و سبزی است. راز خوشمزگی آش خشکبار، تازگی و ارگانیک بوده مواد اولیه آن است و در مهمانی‌های ویژه به عنوان یکی از غذاهای محلی همدان پخته می‌شود.

قبل از اینکه پرونده آش‌های همدانی را ببندیم، حیف است یکی از معروف‌ترین آش‌های همدانی به نام شل پتله را معرفی نکنیم. پتله یکی از فرآورده‌های گندم است که طی فرآیند خاصی آماده می‌شود. پتله، عدس، گوشت، سیب زمینی، کره و سبزی آش از مواد اصلی آش شل پتله یا پتله ترشی هستند. نکته جالب در مورد آش شل پتله نحوه خوردن آن است به این صورت که حتما باید با ترشی بادمجان یا هفت بیجار میل شود. روش سنتی این است که این آش را با نان و ترشی زیاد لقمه می‌گیرند. صرف آش شل پتله با ترشی در شب‌های سرد زمستان از واجبات مردم همدان است.

و اما نوبت رسید به آبگوشت‌های خوشمزه همدانی! آبگوشت از غذاهای سنتی ایرانی است و طبیعی است که همدان به عنوان باستانی‌ترین شهر ایران، طلایه‌دار آبگوشت‌های لذیذ ایرانی باشد. آبگوشت قرمه یکی از آن غذاهای اصیل همدانی است که شباهت زیادی به قرمه سبزی خودمان دارد اما گوشت گوسفندی با چربی، سیب زمینی و تخم مرغ نیز به آن اضافه شده است. با این کار ارزش غذایی آبگوشت قرمه همدانی سر به فلک می‌کشد! ترکیب انواع پروتئین در حبوبات و گوشت با ویتامین‌های سبزیجات موجب شده آبگوشت قرمه به عنوان یک غذای کامل خصوصا برای کودکان در حال رشد شناخته شود.

فلفل بیور سوغات معروف همدان است که از آن در تهیه آبگوشت فلفل نیز استفاده می‌کنند. گوشت با استخوان و چربی، فلفل همدانی، نخود، زنجبیل و سیب زمینی مواد تشکیل دهنده اصلی این آبگوشت خوش طعم هستند. طعم فلفل بیور چیزی میان شیرین و تند است و آن را به شکل ترشی یا کبابی نیز مصرف می‌کنند. در خیلی از ترشیها و غذاهای همدان از فلفل بیور استفاده می‌شود.

آبگوشت کلم قمری یکی دیگر از آبگوشت‌های خوشمزه همدانی است که در شهرهای دیگر ایران کمتر شناخته شده است. مواد اولیه این غذا کلم قمری، نخود، لوبیا، لپه، گوشت با استخوان و چربی، کشک و سیب زمینی است. آبگوشت کلم قمری یک غذای کامل است که مقادیر روزانه پروتئین و کربوهیدرات مورد نیاز بدن را تامین می‌کند. یکی از نکات جذاب در مورد آبگوشت‌های همدانی این است که با ترشی‌های مخصوص همدانی سرو می‌شوند.

از آش و آبگوشت که بگذریم کباب‌ها نیز در منوی غذاهای محلی همدان جایگاه ویژه‌ای دارند که کباب سرداشی مشهورترین آنهاست. ترکیبات کباب سرداشی گوشت چرخ کرده، پیاز، سیب زمینی و ادویه مرزنجوش(ادویه‌ای معطر از خانواده نعنا) است. در گذشته مایه کباب سرداشی را در یک ظرف رویی ریخته و در تنور می‌گذاشتند. اما امروزه که دیگر مثل قدیم تنور نداریم، این کباب خوشمزه را مثل کباب تابه‌ای می‌پزند. اما اگر بتوانید در همدان نوع تنوری آن را پیدا کنید خوشبحالتان!

شاید بگویید خورش بادمجان را که همه جا داریم! درست است اما بادمجان و غوره تازه و ارگانیک همدان چیز دیگری است که حتما باید امتحان کنید. بادمجان از صیفی‌جات خوش‌خوراک ما ایرانی‌هاست که با آن غذاهای خوشمزه‌ای چون خورش بادمجان، حلیم بادمجان و کشک بادمجان می‌‌پزیم. خورش غوره بادمجان نیز از غذاهای اصیل ایرانی است که خواستگاه آن در همدان است. همراه شدن طعم ترش غوره با بادمجان در این خورش خوشمزه تجربه متفاوتی از غذاهای همدان برای هر گردشگری است.

کوفته از غذاهای اصیل شرقی است و تقریبا در تمام شهرهای ایران پخته می‌شود. مشهورترین کوفته ایرانی کوفته تبریزی است اما معمولا از کوفته خوشمزه همدانی غافل می‌شوند. مواد اصلی کوفته همدانی گوشت دو بار چرخ شده، نخود، لپه، آرد نخودچی و تخم‌مرغ است. داخل کوفته را با پیازداغ، مغز گردو، خرما، زرشک یا آلو پر می‌کنند. جذابیت کوفته به مواد نهفته درون آن است که با قاچ کردن به آنها دست می‌یابیم. در فرهنگ مردم همدان از دیرباز رسم بوده که کوفته همدانی را برای روز سیزده به در آماده کرده و داخل یکی از کوفته‌ها یک سکه یا یک مغز گردوی کامل قرار می‌دادند. و هنگام سرو غذا این کوفته خاص به هر کس می‌رسید یعنی سال پربرکتی پیش رو خواهد داشت. همین موضوع یکی از جذابیت‌های خوردن کوفته همدانی در روز سیزده به در است.

قوت یک عصرانه خوشمزه و مقوی همدانی است که مشابه آن در تبریز هم تهیه می‌شود و در تبریز به آن دویماج گفته می‌شود. اساس قوت همدانی نان سنگک خشک و پودر شده، پنیر، گردو پودر شده و سبزیجات معطر است. گاهی به آن سیب زمینی هم اضافه می‌کنند که ارزش غذایی آن را بالاتر می‌برد. قوت همدان یک میان وعده کامل و ایده‌آل برای کودکان است.

به خاطر دوستداران ترشی هم که شده بعد از غذاهای همدان به معرفی ترشیهای همدان برسیم. شپله گیاهی بوته‌ای است که در همدان می‌روید و نام دیگر آن هندوانه ابوجهل است! شپله خواص فراوانی دارد از جمله درمان دردهای مفصلی، تنظیم چربی خون و رفع بیماری‌های کبد که همین موضوع بانوان همدانی را بر آن داشته تا از شپله ترشی‌های خوشمزه درست کنند. طرز تهیه ترشی شپله کمی متفاوت با ترشیهای دیگر است و مراحل بیشتری دارد. در این مراحل لازم است گیاه شپله چندین بار در آب نمک خوابانده و سپس جوشانده شود.

ترشی هفت لشکر همدانی از سبزیجات مختلف که به صورت نگینی خورد شدند تهیه می‌شود. تعداد این گیاهان معمولا از هفت عدد بیشتر می‌شود اما همچنان به ترشی هفت لشکر یا هفت بیجار معروف است. این سبزیجات شامل هویج، سیر، فلفل، گل کلم، کرفس، خیار چنبر، به، گلابی، سیب، شلغم یا سیب ترشی و سبزیجات معطر است.

در مورد فلفل مخصوص همدانی یعنی بیور پیشتر صحبت کردیم. گفتیم که بیور را به شکل خام یا کبابی هم میل می‌کنند. اما بیور به دنیای ترشی‌های خوش آب و رنگ و متنوع همدانی نیز وارد شده است. ترشی بیور همدانی با همین فلفل تهیه می‌شود. ترشی فلفل بیور به طور قطع عضو ثابت سفره همه همدانی‌ها است.

بازار سنتی همدان یکی از مراکز خرید پررونق همدان است که جاذبه تاریخی همدان نیز محسوب می‌شود. این بازار در محدوده خیابان باباطاهر و اکباتان قرار داشته و صدها سال مرکز اصلی تجاری شهر همدان بوده است. قسمتهای مختلف این بازار در بازه‌های زمانی مختلف اضافه شده است. سرای گلشن و میرزا کاظم در دوره صفویه ساخته شده و بسیاری از سراهای ریز و درشت دیگر مثل سرای قلمدانی، سرای نو، سرای صفر‌خان، سرای گمرک، سرای شریفیه، سرای پیغمبر و سرای حسین‌خانی در دوران قاجار به این بازار زیبا اضافه شده‌اند. در بازار سنتی همدان مساجد، کاروانسرا، نانوایی، قهوه‌خانه و حمام‌هایی مخصوص کاسب‌های بازاری وجود داشته که هنوز هم چهره قدیمی و بافت سنتی خود را حفظ کرده‌اند. همچنین مسجد جامع همدان در نزدیکی این بازار قرار دارد که می‌توانید ضمن خرید از آن هم دیدن کنید. معماری بازار سنتی همدان همچون دیگر بازارهای قدیمی ایرانی مسقف و گنبدی شکل است. بازار تاریخی و مسقف همدان بهترین جا برای خرید سوغات و صنایع دستی همدان با قیمت مناسب است.

اگر بخواهیم میدان همدان را تعریف کنیم باید بگوییم: کل شهر همدان حول یک میدان بسیار بزرگ و تاریخی به نام میدان همدان! هیچ گردشگری بدون دیدن این میدان همدان را ترک نخواهد کرد. این میدان امروزه به میدان امام خمینی نیز شهرت دارد. اهمیت این میدان بزرگ به سبک معماری آن برمیگردد که در سال 1307 هجری شمسی توسط شهرساز آلمانی به نام کارل فریش طراحی و اجرا شده است. دورتادور این میدان را ساختمانهایی با سبک باروک فرا گرفته که با قدم زدن در آنها گویی در اروپای قرن 18 به سر می‌برید. اطراف میدان امام خمینی شش خیابان اصلی همدان قرار دارند. درواقع هر نقطه همدان در نهایت به این میدان زیبا و تاریخی ختم می‌شود. این سبک شهرسازی را در ایران، تنها در شهر همدان مشاهده می‌کنیم. بازارهای اطراف این میدان فرصت خرید در کنار بازدید از زیباترین میدان تاریخی ایران را به گردشگران می‌دهند. بازار سنتی معروف و مسجد جامع همدان نیز در نزدیکی میدان اصلی همدان قرار دارند.

اگر از من بپرسند در همدان کجا خرید کنیم می‌گویم پیاده راه بوعلی و تمام! چون تمرکز اصلی بازارها و مراکز خرید مهم همدان در این خیابان قرار دارد. در این خیابان هرچه بخواهید هست. خیابان بوعلی سینا یکی از خیابان‌های اصلی و مهم همدان است که از میدان بزرگ همدان یعنی میدان امام خمینی منشعب شده و از طرف دیگر به آرامگاه ابوعلی سینا ختم می‌شود. خیابان بوعلی سینا تبدیل به پیاده راه شده و ورود ماشین به آن ممنوع است اما چند خودرو برقی و ون برای جابجایی مردم در آنجا مستقر هستند. پیاده روی و خرید در این خیابان زیبا لذت تماشای درختان سربه فلک کشیده در دو طرف پیاده راه، صندلی‌های چوبی و سنگی و مجسمه‌هایی از مردم دیار همدان را به همراه دارد. اگر قصد سفر به همدان را دارید حتما یک شب‌گردی مفصل در این پیاده راه را در برنامه سفر خود بگنجانید. در پیاده راه بوعلی سینا علاوه بر مغازه های متنوع، بیش از 11 پاساژ بزرگ و مدرن چون پاساژ پایتخت، الماس، چهلستون، هما، مهستان، وحدت، رضا و مفتون وجود دارند که اجناس متنوعی مثل پوشاک زنانه، مردانه، بچگانه، لوازم آرایشی و بهداشتی، کیف و کفش، عینک، زیورآلات و صنایع دستی همدان را می‌توانید در آنها پیدا کنید. اغلب این پاساژها دارای امکاناتی چون پارکینگ، پله برقی و آسانسور هستند.

مرکز خرید مهستان یکی از بازارهای مهم است که در خیابان معروف بوعلی سینا که بیش از این شرحش را گفتیم قرار دارد. پاساژ مهستان به لباس‌های مجلسی و اسپرت زنانه شهرت دارد. هرچند کالاهای متنوع دیگری نیز می‌توان در آن یافت.

پاساژ وحدت نیز از جمله مراکز خرید بیشمار خیابان بوعلی سینا است که اجناس متنوعی دارد اما همه آن را به عنوان مرکز خرید پیراهن و کت و شلوار مردانه می‌شناسند.

مرکز خرید پایتخت نیز در ابتدای خیابان معروف همدان یعنی بوعلی سینا واقع شده و مقصد همیشگی بانوان همدانی برای خرید انواع مانتو و لباس زنانه با قیمت مناسب است. آدرس مرکز خرید پایتخت همدان: خیابان بوعلی سینا، بین سرپل یخچال و بیمه

شهرآرا یکی دیگر از پاساژهای خیابان بوعلی سینا است که با سبکی مدرن و امکانات تجاری، رفاهی و خدماتی ساخته شده است. این پاساژ 7 طبقه دارای 2 طبقه پارکینگ و 5 طبقه تجاری است و با امکاناتی همچون آسانسور، پله برقی، سرویس بهداشتی، نمازخانه و یک رستوران در طبقه آخر و با ویوی فوق العاده از شهر همدان و کوه الوند در کوتاه مدت تبدیل به یکی از مراکز خرید مهم و پررفت و آمد همدان شد.

اگر واقعا برای خرید به همدان آمدید برج زاگرس بهترین انتخاب شماست. زاگرس یک ساختمان 17 طبقه است که 15 طبقه آن تجاری و 2 طبقه آن زیرزمین است. امکانات ویژه و مدرن این برج عظیم از دلایل محبوبیت آن در میان مسافران و مردم بومی همدان شده است. یکی از جذابیت‌های برج زاگرس رستوران طبقه آخر آن با چشم انداز بی‌نظیر شهر همدان است. وجود برندهای معتبر چون نایک و آدیداس در این مرکز خرید و انواع فودکورت و کافی‌شاپ برای تفریح بازدیدکنندگان از ویژگیهای دیگر برج زاگرس است.

اغلب بانوان همدانی برج پاستور را برای خرید طلا و جواهر انتخاب می‌کنند اما در این مرکز خرید اجناس متنوع دیگری نیز موجود است که حتما باید ببینید. کافی شاپ، رستوران، پارکینگ و آسانسور از امکانات این مرکز خرید هستند.

امجتمع تجاری سعیدیه از جمله پاساژهای جذاب همدان برای گردشگران از لحاظ تنوع اجناس است. از جمله مزایای پاساژ سعیدیه همدان برگزاری جشنواره‌های فصلی و مراسم قرعه‌کشی و اهدای جوایز به خریداران است. بازدید از مرکز خرید سعیدیه همدان یکی از تجربه‌های لذت‌بخش سفر شما خواهد شد.

مجتمع تجاری جهان نما یک مرکز خرید لوکس و مدرن در شمال همدان است و نزدیکی آن به چند جاذبه‌های گردشگری مورد استقبال گردشگران قرار گرفته است. در مرکز خرید نوساز و شیک جهان‌نما اجناس متنوعی از پوشاک، زیورآلات، ساعت، لوازم الکترونیکی و به خصوص لوازم سیسمونی نوزاد و اسباب‌بازی به فروش می‌رسند. این پاساژ به مرکز خرید میلاد نزدیک است و می‌توانید برای گشت زدن در هر دو مرکز خرید در یک شب برنامه‌ریزی کنید.

پاساژ میلاد جز تازه‌سازترین مراکز خرید در همدان است که در میان مردم این شهر محبوبیت زیادی دارد. این پاساژ به لوازم خانه و آشپزخانه‌ با کیفیتش شهرت دارد اما انواع پوشاک، کیف و کفش و لوازم آرایش هم می‌توانید در آن پیدا کنید. وجود کافی‌شاپ در تمامی طبقات این مجتمع بزرگ باعث شده در میان جوانان طرفداران بیشتری داشته باشد. نزدیکی این پاساژ با مجتمع تجاری جهان‌نما موجب شده مسافران بتوانند هر دو پاساژ را با هم بگردند.

پیاده راه اکباتان نیز مانند پیاده راه بوعلی سینا یک خیابان سنگفرش شده است که از میدان امام خمینی منشعب شده و به تپه‌های تاریخی هگمتانه ختم می‌شود. شهرت پیاده‌راه اکباتان همدان به خاطر قیمت‌های ارزانش است. در این پیاده‌راه هر چه بخواهید هست اما محیط آن بیشتر مردانه بوده و بهتر است زنها تنها به آنجا نروند.

خواجه رشید یکی از مراکز خرید لوکس و دیدنی در نزدیکی آرامگاه ابوعلی سینا است که همه چیز دارد! پس از بازدید از این آرامگاه و موزه بوعلی سینا سری هم به این پاساژ زیبا بزنید و از نقره‌فروشی‌های معروف آن دیدن کنید.

پاساژ قائم مرکز خرید گوشی و لوازم جانبی موبایل و لوازم صوتی و تصویری با ضمانت معتبر در همدان است. نزدیکی این پاساژ به بازار سنتی همدان و مرکز خرید شهرآرا موجب رونق بیشتر آن شده است

دوست دارید خودتان در سفر آشپزی کنید؟ ابتدای روز سری به بازار میوه و تره‌بار همدان بزنید و هرچه برای ناهار ظهر نیاز دارید بخرید! ممکن است ابتدا در این بازار شلوغ کمی سرگردان شوید اما طولی نمی‌کشد تا راه خود را پیدا کنید. شهرت این بازار به قیمت‌های ارزانش است و به قول معروف: «باید زود بری تا میوه خوب گیرت بیاد!» در این بازار محصولات پروتئینی مثل گوشت و مرغ نیز یافت می‌شود.